Onlangs had ik een discussie met iemand die vond dat wanneer kinderen in steinerscholen leerproblemen of -achterstanden krijgen, dat vaak aan de ouders ligt. De stelling was dat ouders een deel van het reken- en leesonderricht voor hun rekening zouden moeten nemen, anders raakt het kind achterop, want…de school kan toch niet alles doen. (Voor alle duidelijkheid vermeld ik dat het helpen bij huiswerk niet ter discussie staat, dat wordt toch zelden gegeven in de steinerschool)
Inderdaad: de school kan niet alles doen, dat klopt. Maar als we Rudolf Steiner, als die nog meetelt, mogen geloven, behoort het aanleren van bijvoorbeeld lezen, schrijven en rekenen toch tot het takenpakket van de leerkracht. Dat is overigens niet alleen de visie bij Rudolf Steiner, maar in elk onderwijssysteem dat een school vormt. Wanneer ouders zelf hun kinderen onderwijzen, noemt men dit thuisonderwijs. Als steinerscholen een combinatie zouden zijn van thuisonderwijs en school, en ouders de kinderen thuis de leerstof moeten aanbrengen, kan men de steinerscholen beter ‘kinderopvang’ noemen. Het is een absurde gedachte dat ouders hun kinderen naar school brengen en tot de conclusie komen dat die school de verwezenlijking van haar doelen (leerplan) naar hen delegeert. Raar, maar waar…ik kom geregeld van die mensen tegen die tot die conclusie zijn gekomen en er toch nog prat op gaan dat ze hun kinderen naar een steinerschool hebben gestuurd, maar even later beginnen te klagen dat ze het wel lastig vinden dat ze zelf hun kinderen moeten onderwijzen.
De hierboven aangehaalde voorstander van thuisonderwijs vindt het dus niet meer dan normaal dat ouders dat doen. Anders halen hun kinderen het niet, Uitspraken die volledig in de lijn liggen van wat steinerscholen aan drogredenen aanhalen om hun kwalitatief slecht onderwijs goed te praten.
Blijkbaar zijn er, mezelf meegerekend, nog mensen die van mening zijn dat het aanleren van basisvaardigheden zoals lezen, schrijven en rekenen tot het takenpakket van een school behoren. Die mensen hebben zo hun bedenkingen bij het niveau van onderwijs in steinerscholen. Hieronder een bedenking van een grootouder van kinderen die naar de steinerschool gaan.
Klacht van een grootouder
‘Ik vraag me als grootouder van kinderen die naar een steinerschool gaan af wat eigenlijk de bedoeling is van zo’n school. Zowel ik als mijn man gaan er in ieder geval van uit dat een kind op school tenminste de basisvaardigheden lezen, schrijven en rekenen mag verwerven en een goede werkhouding ontwikkelt. Aan de hand van wat ik bij mijn kleinkinderen kan zien besteedt men daar in de steinerschool niet al te veel aandacht aan.
Je hoeft geen onderwijsdeskundige te zijn om te zien dat er in de praktijk van de steinerschool een en ander scheelt. Mijn kleinkinderen doen in de steinerschool eigenlijk meer poetscorvee dan dat ze effectief met gericht taal- en rekenonderwijs bezig zijn. Dit is voor mij de verklaring voor het feit dat een van hen na vier jaar steinerschool zo goed als niet kan lezen of schrijven. Hierover een gesprek beginnen met de leraren is zinloos, dat heeft mijn man al geprobeerd. ‘Niet voor rede vatbaar’ klonk het toen hij thuiskwam.
Ik en mijn man hebben toen besloten om ons kleinkind zelf te leren lezen en schrijven. Aan de hand van leeftijdsgerichte werkboekjes werd op korte tijd heel wat vooruitgang geboekt. Stilaan onderscheidt ons kleinkind enkele en dubbele klinkers in een woord. Na op taalgebied zo goed als niets te hebben geleerd, is dat een geweldige vooruitgang. Aan de leerkracht is het niet te danken; die laat maar begaan. Een houding die mijn kleinkinderen trouwens hebben overgenomen; Als je ze naar schoolwerk vraagt, klinkt het steeds: ‘Pfff, niet belangrijk.’ Huiswerk hebben ze dan ook zelden of nooit en als ze al eens werk mee naar huis krijgen, bestaat dat meestal uit het (af)maken van een tekening.
Zo wordt lesgeven natuurlijk gemakkelijk: je doet maar wat. Ik weet één ding: dat is dat de leraren van mijn kleinkinderen eigenlijk betaald worden om te doen wat ik en mijn man nu doen, namelijk kinderen leren lezen en schrijven. Is dat niet de taak van een school?’
Volgens mij heeft de grootouder in kwestie een punt.
Ramon DJV
Never send your child to a Steiner school,you could not give them a worse start in life.They should be banned.
Uit wanhoop geven we nu thuisonderwijs. Ons zoontje kan niet lezen, schrijft cijfers en letters verkeerd, kan nauwelijks tot 20 rekenen en heeft een verschrikkelijke attitude. Dat voor een hoogbegaafd kind dat voor het Steineronderwijs interesse had in leren lezen en schrijven, kon tellen tot 20 voordat zijn leeftijdsgenoten dat deden en welgemanierd was en prachtige schilderijen maakte.
Blijkbaar was het gezond voor hem dat ze zijn intellectuele ontwikkeling afremden en zijn creativiteit stimuleerden. Het resultaat was een gefrustreerd kind dat niet meer wou schilderen of tekenen thuis en dingen vernielde en onhandelbaar was. We zochten telkens de oorzaak van zijn gedrag bij onszelf of de problemen in ons gezin want we hadden toch een goede school gevonden voor hem? Het probleem moest dus ergens anders liggen.
Tot ons opviel dat meer van de kinderen op zijn school ronduit ongemanierd waren. Het was er een survival of the fittest als de school uit ging. Zelf ben ik vaak tussenbeide gekomen, maar kreeg ik te horen van leerkrachten dat ik de kinderen meer vrijheid moest geven. Het was allemaal niet zo gemeend en ze zouden sociale vaardigheden wel aanleren als ze er klaar voor waren. Dat mijn zoontje zomaar een kleuter omver duwde, was volgens hen geen probleem. De kleuter werd getroost maar mijn zoontje niet terechtgewezen! Dat gedrag werd natuurlijk verder gezet naar thuis waar ook wij zomaar opzij werden geduwd. Dat ging ons te ver.
Toen we merkten dat hij een groot leerachterstand had en er nog meer problemen onstonden op school hebben we de knoop doorgehakt. Mijn carrière werd opzijgeschoven om de brokken van de Steinerschool te lijmen. Er zijn dagen dat we veel vooruitgang boeken, maar helaas meer dagen vol frustratie. Dat kon allemaal vermeden worden door in te gaan op zijn behoefte om te leren. Hem sussen met haakwerkjes en breiwerkjes heeft hem enkel gefrustreerd….
Zelf geloof ik ook dat je een kind niet te snel moet dwingen om te leren, maar als een kind wilt leren moet je een kind begeleiden. Dat is net als iemand die honger heeft sussen met een glas water…