We spreken 2009. In het boek Focus op de steinerschool – onderwijs op maat van wie? komt Jan van der Winden aan het woord:
‘Ik leefde in een wereld van elfen, kabouters en trollen, uitgebeeld op kleurrijke tafels en schoolborden. Met twee bevlogen ouders die beiden werkzaam waren in de steinerschool en de bijhorende cultuur volledig omarmden, zou ik groot gaan worden. Gevoelig, open en vol vertrouwen ging ik aan de hand van mijn moeder naar school, maar al vrij snel veranderde mijn kindbewustzijn in een alert volwassen bewustzijn.
Naast de schoonheid en liefde die werd uitgedragen, bleef mijn kleine onderbuik signalen opvangen die een tegengesteld gevoel gaven. De tegenstellingen bleken heel groot. Aan de ene kant waren daar de lieve meesters en juffen, aan de andere kant de onbekwame, labiele. Het kon gebeuren dat de dag begon met een prachtig verteld verhaal, om een uur later aan de oren door de klas te worden gesleurd. De voetbal die ik van mijn biologische vader kreeg, werd voor mijn ogen lek gestoken, begeleid met de educatieve wijsheid: ‘Als je voetbalt, schop je tegen de aarde’. Die voetbal was voor mij niet alleen belangrijk om de stress te kunnen reguleren, maar had ook een emotionele waarde. Ik had de bal gekregen van mijn vader, die ik vijf jaar niet mocht zien omdat hij geen antroposoof was. U begrijpt toch dat ik mij een beetje ging verzetten tegen deze manier van doen? Helaas werd dit beantwoord met nog zwaardere straffen en nog meer krankzinnigheid. Het isoleren en negeren, afgewisseld met slaan, porren, orentrekken en verbaal afbranden werden mijn deel en hield teveel jaren aan.
Het gaat goed met mij. Ik heb mijn belevenissen goed kunnen verwerken en een plaats in mijn leven gegeven. De artikels die Ramon De Jonghe op zijn website publiceert, hebben hierin een uitstekende rol vervuld. Hij heeft met zijn teksten op een eerlijke en realistische manier de donkere kant van de Nederlandse en Belgische steinerscholen belicht. Net zoals andere mensen die hun ervaringen met de antroposofische beweging op het internet of elders hebben gepubliceerd. Mijn wens en hoop zijn dat de antroposofie haar ingestorte muren verder afbreekt, waardoor ze zichzelf kan transformeren naar een transparante spirituele beweging. Ook hoop ik dat deze transformatie een verdere heronderhandeling met de oude, starre overtuigingen en dogma’s teweegbrengt. Zowel binnen als buiten de antroposofie is de roep om een grondige verandering groot. Ik denk dat er genoeg potentie aanwezig is om diep te schouwen in de eigen geledingen om zo daadwerkelijke veranderingen toe te laten.’
We zijn bijna 15 jaar verder en Jan heeft nu zelf een boek geschreven, uitgegeven bij Growing Stories .
In het boek beschrijft hij wat zijn ervaringen zijn met de antroposofische beweging. Het is een zogenaamd ’tell all’-boek waarin de auteur geen blad voor de mond neemt. Jan kan beroep doen op bijna 50 jaar ervaring met antroposofen en hun verschillende werkgebieden en hij is op die manier in de eerste plaats ervaringsdeskundige.
Vier jaar is hij als z’n moeder een relatie aangaat met een antroposoof en hij deel gaat uitmaken van een wereldwijde beweging. Het duurt niet lang of de kleine Van der Winden mag kennismaken met de vreemde ideeën die worden aangehangen bij de volgelingen van Rudolf Steiner. De jongen komt in opstand, maar dit resulteert in nog meer drieste ingrepen in zijn leven. Zo wordt hij als zestienjarige zelfs vanuit Midden-Nederland clandestien naar een antroposofisch tehuis voor verstandelijk gehandicapten in het Belgische Merksplas gebracht, waar men hem – een normale jongen! – opsluit en behandelt als een gehandicapte.
Wanneer Jans ernstig zieke moeder een antroposofische therapie ondergaat en zij uiteindelijk in een antroposofische kliniek overlijdt, gaat hij door een mentale hel. Jan ontspoort volledig en leeft zelfs een tijdje op straat. Dit is echter zijn redding, want Jan krijgt hulp vanuit reguliere hoek en kan zich herpakken. Hij wordt politieagent en heeft de ambitie om zich geleidelijk aan op te werken. Daarmee zijn de problemen met de antroposofische beweging echter niet van de baan.
Jan heeft ondertussen een relatie met iemand uit de beweging en het koppel heeft twee kinderen. Haar vader is een antroposofische ‘bobo’ en beheert een antroposofische zorginstelling. Jan is van dichtbij getuige van de wantoestanden in de antroposofische kliniek van zijn schoonfamilie en kaart dit geregeld aan. Dit brengt enorm veel spanningen teweeg tussen hem en zijn partner, wat uiteindelijk tot een onherstelbare breuk in de relatie leidt. Jans bezorgdheden voor de patiënten van de antroposofische kliniek zijn niet uit de lucht gegrepen, want de kliniek wordt door de overheid gesloten en de verantwoordelijken worden strafrechterlijk vervolgd.
Na de breuk met zijn partner breekt voor Jan een periode aan van vechten voor zijn kinderen. Die zitten ingekapseld in de antroposofische beweging en het is niet ondenkbaar dat zij dezelfde behandeling als hijzelf zullen krijgen. Probleem is dat de ex-partner van Jan deel uitmaakt van de beweging en hij er ondertussen persona non grata is geworden. Als het over beslissingen aangaande zijn kinderen gaat wordt hij buitengesloten. Het leven van de kinderen speelt zich voornamelijk af binnen de antroposofische wereld en daar is Jan niet welkom. Uit liefde voor zijn kinderen doet hij zijn uiterste best om in communicatie met de betrokken instanties rond zijn kinderen te blijven. Jan wordt echter geprovoceerd, vooral op en rond de school waar zijn kinderen schoollopen.
Er wordt een lastercampagne tegen hem gestart, er worden valse meldingen bij de autoriteiten gedaan en men probeert hem financieel te raken door middel van een een poging hem te laten ontslaan bij zijn werkgever, de politie. Voor Jan breekt een periode van strijd op leven en dood aan. Hij weet dat men zijn kinderen van hem wil afnemen. Gelukkig documenteert Jan alles wat zich rondom hem afspeelt en roept hiervoor ook de hulp van derden in. Na verloop van tijd vallen de puzzelstukken op hun plaats en krijgen de overheidsdiensten een vrij accuraat beeld van in wat voor soort spinnenweb Jan moet functioneren om te overleven. Met de nodige begeleiding worstelt Jan zich erdoor en wanneer hij zijn leven voldoende op orde heeft, besluit hij een boek te schrijven over wat hem is overkomen.
Voor wie zich een beeld wil vormen van hoe het in de antroposofische beweging aan toe gaat is het een eye-opener. Voor wie ooit met de antroposofische beweging in aanraking is geweest is het een herkenning.
Gekke Jantje
- Auteur(s) : Jan van der Winden
- Uitgeverij: Growingstories
- ISBN : 9789493089983
- Taal : Nederlands
- Uitvoering : Paperback
- Aantal pagina’s : 272
- Verschijningsdatum : november 2023
- Gewicht : 450
- Afmetingen : 215 x 140 x 27 mm.
- Thema : Sociale groepen
In de media:
Jan (53) leed onder zijn antroposofische stiefvader: ‘Die beweging heeft mensen kapotgemaakt’
Algemeen Dagblad – 4 november 2023
Zijn jeugd onder invloed van zijn antroposofische stiefvader tekent Jan van der Winden (53), die als kind wordt mishandeld en opgenomen in een instelling voor verstandelijk gehandicapten. Hij schreef zijn ongelooflijke levensverhaal op. Voor zichzelf én als waarschuwing, vertelt hij aan weekendmagazine Mezza.
GEKKE JANTJE
RTL Boulevard – 5 november 2023
Jan Van der Winden gebruikt ervaring bij ‘sekte’ voor politiewerk
Bij het woord sekte denk je misschien aan de ‘Handmaid’s Tale’ of de Bhagwanbeweging. Ook Jan van der Winden groeit als kind op in een sekte. Zijn heftige ervaringen gebruikt hij nu tijdens zijn werk bij de politie, waar hij specialist is op een heuse sekte-afdeling. En dat werk is ook in ons land hard nodig, weet Clarice Stenger.
NPO Radio1 Journaal – 7 november 2023
Jan van der Winden – Van sekteslachtoffer tot politieman
Als kind groeide Jan van der Winden op in een sektarische omgeving en hoe hij zich daar ook tegen verzette, het bleef hem achtervolgen tot in zijn volwassen leven. Ondanks alle pogingen om er aan te ontsnappen. Uiteindelijk lukte het hem. Hoe dat ging beschrijft hij in zijn boek ‘Gekke Jantje‘.
Hier nog een beetje achtergrondinformatie over hoe ik Jan heb leren kennen, voornamelijk overgenomen uit het boek. klik
Op de website van gepensioneerd antroposofisch leraar Pieter HA Witvliet ontspon zich n.a.v. het boek ‘gekke Jantje’ een gesprek tussen Witvliet en een Rudolf Steiner-fan dat ondertussen verwijderd is. Vermoedelijk zijn de berichten verwijderd omdat Witvliet in de loop van het gesprek sommige antroposofen vergeleek met terroristen. Ik kreeg het bericht integraal doorgestuurd en dit is een stukje daaruit.
Witvliet: ‘Wanneer een, wat voor soort afwijkend type met een vrachtwagen op een mensenmenigte inrijdt, kunnen we de vrachtauto daarvan niet beschulidgen, noch de fabrikant die een veilige auto ontwierp.’
Kortweg: volgens Pieter Witvliet is bij wantoestanden binnen de antroposofische beweging niet de antroposofie de schuld te geven, maar wel de antroposofen (‘wat voor soort afwijkend type’).
Nu zou het ook kunnen dat Witvliet de berichten heeft verwijderd, omdat hij eerst dacht dat Jan van der Winden, de auteur van het boek, mild was naar de antroposofische beweging toe. Witvliet dacht namelijk dat Van der Winden de antroposofische beweging niet als sekte betitelde, maar werd al snel met de neus op de feiten gedrukt toen tekstfragmenten een ander beeld lieten zien. Daaruit bleek ontegensprekelijk dat Van der Winden de antroposofische beweging als een gevaarlijke sekte ziet.
Zonde dat Witvliet niet de moed heeft om deze berichten te laten staan. Het geeft wel weer fijntjes aan hoe antroposofen omgaan met feiten.